Όρια και έλεγχο των διαδηλώσεων και συγκεντρώσεων επιχειρεί να θέσει κυβερνητικό νομοσχέδιο το οποίο εγκρίθηκε την Τετάρτη από το Υπουργικό Συμβούλιο. Το νομοσχέδιο προβλέπει ρητά πότε η Αστυνομία δύναται να διαλύσει μια μαζική συγκέντρωση και πότε θα μπορεί να παρέμβει για τήρηση της τάξης. Προβλέπονται επίσης ποινικά αδικήματα και ποινές, ενώ ποινικοποιείται και η κάλυψη του προσώπου με οποιονδήποτε τρόπο.
Το νομοσχέδιο, το οποίο εξασφάλισε ο «Π», φέρει τον τίτλο περί Δημοσίων Συγκεντρώσεων και Παρελάσεων Νόμος του 2025. Σκοπός των προτεινόμενου νομοθετικού πλαισίου είναι η διασφάλιση της άσκησης του δικαιώματος του συνέρχεσθαι ειρηνικώς και ο καθορισμός συνταγματικά επιτρεπόμενων ρυθμίσεων για την άσκησή του, απολύτως αναγκαίων προς το συμφέρον της ασφάλειας της Δημοκρατίας ή της συνταγματικής τάξης ή της δημόσιας ασφάλειας ή της δημόσιας τάξης ή της δημόσιας υγείας ή των δημόσιων ηθών ή της προστασίας των συνταγματικών δικαιωμάτων και ελευθεριών οποιουδήποτε προσώπου.
Στο νομοσχέδιο, μεταξύ άλλων, ερμηνεύονται οι έννοιες αυθόρμητη συγκέντρωση, κινούμενη συγκέντρωση, οργανωτής και παρέλαση. Πιο συγκεκριμένα, «αυθόρμητη συγκέντρωση» σημαίνει συγκέντρωση που πραγματοποιείται χωρίς προηγούμενη συνεννόηση ή πρόσκληση, με αφορμή συγκεκριμένο αιφνίδιο ή απρόβλεπτο γεγονός, «κινούμενη συγκέντρωση» σημαίνει συγκέντρωση η οποία πραγματοποιείται με μετακίνηση των συμμετεχόντων ή μέρους των συμμετεχόντων σε συγκεκριμένη διαδρομή, «οργανωτής» σημαίνει σύλλογο, οργάνωση, πολιτικό κόμμα, σωματείο, συντεχνία, φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή πρόσωπα που διοργανώνουν συγκέντρωση ή παρέλαση, «παρέλαση» σημαίνει παρέλαση είκοσι ή περισσότερων προσώπων σε δημόσιο χώρο, είτε πεζή είτε με τη χρήση οχημάτων ή άλλως πως, με μετακίνηση των συμμετεχόντων ή μέρους των συμμετεχόντων σε συγκεκριμένη διαδρομή.
Υποχρεώσεις οργανωτή
Σύμφωνα με τις πρόνοιες του νομοσχεδίου, οργανωτής ο οποίος προτίθεται να οργανώσει συγκέντρωση ή παρέλαση, αποστέλλει για τον σκοπό αυτό γραπτή ειδοποίηση στην Αρχή τοπικής διοίκησης εντός των ορίων της οποίας αναμένεται να πραγματοποιηθεί η συγκέντρωση ή παρέλαση και στην Αστυνομία. Η ειδοποίηση θα αποστέλλεται σε ηλεκτρονική ή έντυπη μορφή, τουλάχιστον 7 ημέρες πριν από την ημερομηνία κατά την οποία η συγκέντρωση ή παρέλαση προγραμματίζεται να πραγματοποιηθεί. Στην ειδοποίηση πρέπει να αναφέρονται το όνομα και τα στοιχεία επικοινωνίας του οργανωτή ή εκπροσώπου του, ο σκοπός της συγκέντρωσης ή παρέλασης, η ώρα έναρξης και λήξης, ο χώρος ή και το δρομολόγιο και με ποιο τρόπο ενδέχεται να επηρεαστεί η κυκλοφορία και η λειτουργία επιχειρήσεων, δημοσίων υπηρεσιών και υπηρεσιών κοινής ωφελείας, με ποιο τρόπο ενδέχεται να επηρεαστούν δικαιώματα τρίτων προσώπων και κατά πόσο θα γίνει χρήση οχημάτων, πινακίδων, εξοπλισμού ή άλλων αντικειμένων.
Άμεση επαφή με Αστυνομία
Σε ό,τι αφορά στις υποχρεώσεις της Αστυνομίας, καθορίζεται πως κατά την προετοιμασία και διεξαγωγή της συγκέντρωσης ή παρέλασης, ο Αρχηγός Αστυνομίας ορίζει υπεύθυνο αξιωματικό για τη δημιουργία άμεσης επαφής με τον οργανωτή ή εκπρόσωπό του και για τη διαρκή συνεργασία και επικοινωνία μεταξύ της Αστυνομίας και οργανωτή ή και εκπροσώπου του.
Κατά τη διεξαγωγή της συγκέντρωσης ή παρέλασης, η Αστυνομία, μέσω του υπεύθυνου αξιωματικού, δύναται να δίδει προφορικές ή γραπτές οδηγίες προς τα συμμετέχοντα στη συγκέντρωση ή παρέλαση πρόσωπα ή προς τα μέλη του κοινού και στην τροχαία κυκλοφορία για σκοπούς ομαλής διεξαγωγής της συγκέντρωσης ή παρέλασης.
Όπου υπάρχει εύλογη υποψία ότι συγκέντρωση ή παρέλαση πρόκειται να καταστεί μη ειρηνική ή ότι έχει διαπραχθεί ή πρόκειται να διαπραχθεί οποιοδήποτε αδίκημα στην περιοχή συγκέντρωσης ή παρέλασης, η Αστυνομία δύναται να διατάξει οποιοδήποτε πρόσωπο βρίσκεται στην περιοχή της συγκέντρωσης ή παρέλασης, όπως αφαιρέσει ή απομακρύνει οποιοδήποτε αντικείμενο ή προϊόν ή τέχνασμα αποκρύπτει ή καλύπτει την ταυτότητα ή αλλοιώνει τα χαρακτηριστικά του προσώπου με τρόπο που να μην μπορεί να αναγνωριστεί.
Περιορισμοί
Με τον προτεινόμενο νόμο παρέχεται στην Αστυνομία η δυνατότητα να επιβάλλει περιορισμούς σε ό,τι αφορά την πραγματοποίηση μιας συγκέντρωσης. Ο Αρχηγός της Αστυνομίας δύναται να επιβάλει περιορισμούς, αφού προηγουμένως λάβει τις απόψεις της αρχής τοπικής διοίκησης εντός των ορίων της οποίας πρόκειται να πραγματοποιηθεί συγκέντρωση ή παρέλαση και του οργανωτή ή εκπροσώπου του, με αιτιολογημένη απόφαση την οποία κοινοποιεί στην αρχή τοπικής διοίκησης εντός των ορίων της οποίας αναμένεται να πραγματοποιηθεί η συγκέντρωση ή παρέλαση και στον οργανωτή ή εκπρόσωπό του. Οποιοσδήποτε περιορισμός επιβληθεί από τον Αρχηγό της Αστυνομίας πρέπει να είναι απολύτως αναγκαίος για το συμφέρον της ασφάλειας της Δημοκρατίας ή της συνταγματικής τάξης ή της δημόσιας ασφάλειας ή της δημόσιας της τάξης ή της δημόσιας υγείας ή των δημόσιων ηθών ή της προστασίας των συνταγματικά κατοχυρωμένων δικαιωμάτων και ελευθεριών οποιουδήποτε προσώπου, ανεξάρτητα αν το πρόσωπο αυτό συμμετέχει ή όχι στη συγκέντρωση ή στην παρέλαση, και αναλόγως του επιδιωκόμενου σκοπού.
Για την επιβολή των περιορισμών πρέπει να λαμβάνονται υπόψη ο εκτιμώμενος αριθμός συμμετεχόντων, η περιοχή πραγματοποίησης της συγκέντρωσης, ο βαθμός επικινδυνότητας αυτής, ως προς την πιθανότητα διάπραξης σοβαρών αδικημάτων, η πραγματοποίηση άλλης συγκέντρωσης ή παρέλασης ή εκδήλωσης με κίνδυνο αντιπαράθεσης ή συμπλοκής, και οι συμπεριφορές που παρατηρήθηκαν σε προηγούμενες παρελάσεις ή συγκεντρώσεις του οργανωτή.
Επέμβαση και διάλυση
Συγκέντρωση ή παρέλαση που βρίσκεται σε εξέλιξη δύναται να διαλυθεί κατόπιν απόφασης του Αρχηγού της Αστυνομίας σε περίπτωση που δικαιολογείται τέτοια απόφαση από στοιχεία που παρατίθενται από τον υπεύθυνο αξιωματικό. Η διάλυση της συγκέντρωσης μπορεί να αποφασιστεί όταν παύει να είναι ειρηνική, μετατρέπεται σε βίαιη από τους συμμετέχοντες με την προτροπή σε χρήση βίας, την πρόκληση επίθεσης ή εκ προθέσεως πρόκληση σωματικής βλάβης κατά προσώπων ή με τη χρήση βομβών, εκρηκτικών, καπνογόνων, βεγγαλικών, πυροτεχνημάτων, φωτοβολίδων, κροτίδων, παράνομων μαχαιριών, πυροβόλων ή επιθετικών όπλων, ή άλλων επικίνδυνων μηχανισμών ή αντικειμένων ή όταν με οποιονδήποτε άλλο τρόπο αλλοιώνεται ο ειρηνικός χαρακτήρας της. Διάλυση μπορεί επίσης να αποφασιστεί και όταν υπάρχει κίνδυνος σωματικής βλάβης οποιουδήποτε προσώπου ή πρόκλησης ζημιάς σε δημόσια ή ιδιωτική ιδιοκτησία. Η απόφαση διάλυσης δύναται να έχει τη μορφή προφορικής ή γραπτής διαταγής, την οποία κοινοποιεί ο υπεύθυνος αξιωματικός προς τον οργανωτή και τα πρόσωπα που συμμετέχουν. Σε περίπτωση που η συγκέντρωση ή παρέλαση δεν διαλυθεί εντός εύλογου χρόνου, παρά την κοινοποίηση της απόφασης, η Αστυνομία, κατόπιν αιτιολογημένης απόφασης του Αρχηγού της Αστυνομίας, δύναται να λάβει τα απολύτως αναγκαία μέτρα για τη διάλυσή της.
Ποινές
Φυλάκιση και χρηματική ποινή προβλέπονται για όσους έχουν καλυμμένα πρόσωπα ή δεν συμμορφώνονται με την απόφαση για διάλυσης της συγκέντρωσης. Σύμφωνα με το νομοσχέδιο, πρόσωπο που αποκρύπτει με οποιονδήποτε τρόπο την ταυτότητά του ή αλλοιώνει τα χαρακτηριστικά του με τρόπο που αυτό να μην είναι αναγνωρίσιμο, είναι ένοχο αδικήματος και, σε περίπτωση καταδίκης του, υπόκειται σε ποινή φυλάκισης που δεν υπερβαίνει τα δύο έτη ή σε χρηματική ποινή που δεν υπερβαίνει τις €3.000 ή και στις δύο αυτές ποινές. Οι ίδιες ποινές προβλέπονται και για όσους μετά την απόφαση για διάλυση παραμένουν στην εκδήλωση αποκρύπτοντας ή αλλοιώνοντας τα χαρακτηριστικά τους.
